Move define, define-macro to define.c.
[mes.git] / mes.c
1 /* -*-comment-start: "//";comment-end:""-*-
2  * Mes --- Maxwell Equations of Software
3  * Copyright © 2016 Jan Nieuwenhuizen <janneke@gnu.org>
4  *
5  * This file is part of Mes.
6  *
7  * Mes is free software; you can redistribute it and/or modify it
8  * under the terms of the GNU General Public License as published by
9  * the Free Software Foundation; either version 3 of the License, or (at
10  * your option) any later version.
11  *
12  * Mes is distributed in the hope that it will be useful, but
13  * WITHOUT ANY WARRANTY; without even the implied warranty of
14  * MERCHANTABILITY or FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE.  See the
15  * GNU General Public License for more details.
16  *
17  * You should have received a copy of the GNU General Public License
18  * along with Mes.  If not, see <http://www.gnu.org/licenses/>.
19  */
20
21 #define STRING_MAX 2048
22 #define _GNU_SOURCE
23 #include <assert.h>
24 #include <ctype.h>
25 #include <limits.h>
26 #include <stdio.h>
27 #include <string.h>
28 #include <stdlib.h>
29 #include <stdbool.h>
30
31 #define DEBUG 0
32 #define QUASIQUOTE 1
33
34 enum type {CHAR, MACRO, NUMBER, PAIR, SCM, STRING, SYMBOL, VALUES, VECTOR,
35            FUNCTION0, FUNCTION1, FUNCTION2, FUNCTION3, FUNCTIONn};
36 struct scm_t;
37 typedef struct scm_t* (*function0_t) (void);
38 typedef struct scm_t* (*function1_t) (struct scm_t*);
39 typedef struct scm_t* (*function2_t) (struct scm_t*, struct scm_t*);
40 typedef struct scm_t* (*function3_t) (struct scm_t*, struct scm_t*, struct scm_t*);
41 typedef struct scm_t* (*functionn_t) (struct scm_t*);
42
43 typedef struct scm_t {
44   enum type type;
45   union {
46     char const *name;
47     struct scm_t* car;
48     int length;
49   };
50   union {
51     int value;
52     function0_t function0;
53     function1_t function1;
54     function2_t function2;
55     function3_t function3;
56     functionn_t functionn;
57     struct scm_t* cdr;
58     struct scm_t* macro;
59     struct scm_t** vector;
60   };
61 } scm;
62
63 scm temp_number = {NUMBER, .name="nul", .value=0};
64
65 #include "type.environment.h"
66 #include "define.environment.h"
67 #include "quasiquote.environment.h"
68 #include "mes.environment.h"
69
70 scm *display_ (FILE* f, scm *x);
71 scm *display_helper (FILE*, scm*, bool, char const*, bool);
72
73 scm scm_nil = {SCM, "()"};
74 scm scm_dot = {SCM, "."};
75 scm scm_f = {SCM, "#f"};
76 scm scm_t = {SCM, "#t"};
77 scm scm_undefined = {SCM, "*undefined*"};
78 scm scm_unspecified = {SCM, "*unspecified*"};
79 scm scm_closure = {SCM, "*closure*"};
80 scm scm_circular = {SCM, "*circular*"};
81 #if BOOT
82 scm scm_label = {
83   SCM, "label"};
84 #endif
85 scm scm_lambda = {SCM, "lambda"};
86
87 scm symbol_begin = {SCM, "begin"};
88 scm symbol_if = {SCM, "if"};
89 scm symbol_define = {SCM, "define"};
90 scm symbol_define_macro = {SCM, "define-macro"};
91 scm symbol_set_x = {SCM, "set!"};
92
93 scm symbol_quote = {SYMBOL, "quote"};
94 scm symbol_quasiquote = {SYMBOL, "quasiquote"};
95 scm symbol_unquote = {SYMBOL, "unquote"};
96 scm symbol_unquote_splicing = {SYMBOL, "unquote-splicing"};
97
98 scm symbol_sc_expand = {SYMBOL, "sc-expand"};
99 scm symbol_syntax = {SYMBOL, "syntax"};
100 scm symbol_quasisyntax = {SYMBOL, "quasisyntax"};
101 scm symbol_unsyntax = {SYMBOL, "unsyntax"};
102 scm symbol_unsyntax_splicing = {SYMBOL, "unsyntax-splicing"};
103
104 scm symbol_call_with_values = {SYMBOL, "call-with-values"};
105 scm symbol_current_module = {SYMBOL, "current-module"};
106
107
108 scm char_nul = {CHAR, .name="nul", .value=0};
109 scm char_backspace = {CHAR, .name="backspace", .value=8};
110 scm char_tab = {CHAR, .name="tab", .value=9};
111 scm char_newline = {CHAR, .name="newline", .value=10};
112 scm char_vt = {CHAR, .name="vt", .value=11};
113 scm char_page = {CHAR, .name="page", .value=12};
114 scm char_return = {CHAR, .name="return", .value=13};
115 scm char_space = {CHAR, .name="space", .value=32};
116
117 // PRIMITIVES
118
119 scm *
120 car (scm *x)
121 {
122   assert (x->type == PAIR);
123   return x->car;
124 }
125
126 scm *
127 cdr (scm *x)
128 {
129   assert (x->type == PAIR);
130   return x->cdr;
131 }
132
133 scm *
134 cons (scm *x, scm *y)
135 {
136   scm *p = (scm*)malloc (sizeof (scm));
137   p->type = PAIR;
138   p->car = x;
139   p->cdr = y;
140   return p;
141 }
142
143 scm *
144 eq_p (scm *x, scm *y)
145 {
146   return (x == y
147           || (x->type == CHAR && y->type == CHAR
148               && x->value == y->value)
149           || (x->type == NUMBER && y->type == NUMBER
150               && x->value == y->value))
151     ? &scm_t : &scm_f;
152 }
153
154 scm *
155 set_car_x (scm *x, scm *e)
156 {
157   assert (x->type == PAIR);
158   x->car = e;
159   return &scm_unspecified;
160 }
161
162 scm *
163 set_cdr_x (scm *x, scm *e)
164 {
165   assert (x->type == PAIR);
166   cache_invalidate (x->cdr);
167   x->cdr = e;
168   return &scm_unspecified;
169 }
170
171 scm *
172 set_env_x (scm *x, scm *e, scm *a)
173 {
174   cache_invalidate (x);
175   return set_cdr_x (assq (x, a), e);
176 }
177
178 scm *
179 quote (scm *x)
180 {
181   return cons (&symbol_quote, x);
182 }
183
184 scm *
185 quasiquote (scm *x)
186 {
187   return cons (&symbol_quasiquote, x);
188 }
189
190 scm *
191 quasisyntax (scm *x)
192 {
193   return cons (&symbol_quasisyntax, x);
194 }
195
196 #include "type.c"
197 #include "define.c"
198 #include "quasiquote.c"
199
200 //Library functions
201
202 // Derived, non-primitives
203 scm *caar (scm *x) {return car (car (x));}
204 scm *cadr (scm *x) {return car (cdr (x));}
205 scm *cdar (scm *x) {return cdr (car (x));}
206 scm *cddr (scm *x) {return cdr (cdr (x));}
207 scm *caaar (scm *x) {return car (car (car (x)));}
208 scm *caadr (scm *x) {return car (car (cdr (x)));}
209 scm *caddr (scm *x) {return car (cdr (cdr (x)));}
210 scm *cdadr (scm *x) {return cdr (car (cdr (x)));}
211 scm *cadar (scm *x) {return car (cdr (car (x)));}
212 scm *cddar (scm *x) {return cdr (cdr (car (x)));}
213 scm *cdddr (scm *x) {return cdr (cdr (cdr (x)));}
214
215 scm *
216 pairlis (scm *x, scm *y, scm *a)
217 {
218   if (x == &scm_nil)
219     return a;
220   if (pair_p (x) == &scm_f)
221     return cons (cons (x, y), a);
222   return cons (cons (car (x), car (y)),
223                pairlis (cdr (x), cdr (y), a));
224 }
225
226 scm *
227 assq (scm *x, scm *a)
228 {
229   while (a != &scm_nil && eq_p (x, a->car->car) == &scm_f) a = a->cdr;
230   return a != &scm_nil ? a->car : &scm_f;
231 }
232
233 #define ENV_CACHE 1
234 #define CACHE_SIZE 30
235 #define ENV_HEAD 15
236
237 #if !ENV_CACHE
238 scm *
239 assq_ref_cache (scm *x, scm *a)
240 {
241   x = assq (x, a);
242   if (x == &scm_f) return &scm_f;
243   return x->cdr;
244 }
245 scm*cache_invalidate (scm*x){}
246 scm*cache_invalidate_range (scm*p,scm*a){}
247 scm*cache_save (scm*p){}
248 scm*cache_lookup (scm*x){}
249
250 #else // ENV_CACHE
251
252 scm *env_cache_cars[CACHE_SIZE];
253 scm *env_cache_cdrs[CACHE_SIZE];
254 int cache_threshold = 0;
255 scm *
256 cache_save (scm *p)
257 {
258   int n = p->car->value;
259   if (n < cache_threshold) return &scm_unspecified;
260   int j = -1;
261   for (int i=0; i < CACHE_SIZE; i++) {
262     if (!env_cache_cars[i]) {
263       j = i;
264       break;
265     }
266     if (env_cache_cars[i] == p->car) return &scm_unspecified;
267     if (n > env_cache_cars[i]->value) {
268       n = env_cache_cars[i]->value;
269       j = i;
270     }
271   }
272   if (j >= 0) {
273     cache_threshold = p->car->value;
274     env_cache_cars[j] = p->car;
275     env_cache_cdrs[j] = p->cdr;
276   }
277   return &scm_unspecified;
278 }
279
280 scm *
281 cache_lookup (scm *x)
282 {
283   for (int i=0; i < CACHE_SIZE; i++) {
284     if (!env_cache_cars[i]) break;
285     if (env_cache_cars[i] == x) return env_cache_cdrs[i];
286   }
287   return &scm_undefined;
288 }
289
290 scm *
291 cache_invalidate (scm *x)
292 {
293   for (int i=0; i < CACHE_SIZE; i++) {
294     if (env_cache_cars[i] == x) {
295       env_cache_cars[i] = 0;
296       break;
297     }
298   }
299   return &scm_unspecified;
300 }
301
302 scm *
303 cache_invalidate_range (scm *p, scm *a)
304 {
305   do {
306     cache_invalidate (p->car->car);
307     p = p->cdr;
308   } while (p != a);
309   return &scm_unspecified;
310 }
311
312 scm *
313 assq_ref_cache (scm *x, scm *a)
314 {
315   x->value++;
316   scm *c = cache_lookup (x);
317   if (c != &scm_undefined) return c;
318   int i = 0;
319   while (a != &scm_nil && x != a->car->car) {i++;a = a->cdr;}
320   if (a == &scm_nil) return &scm_undefined;
321   if (i>ENV_HEAD) cache_save (a->car);
322   return a->car->cdr;
323 }
324 #endif // ENV_CACHE
325
326 scm *
327 evlis_env (scm *m, scm *a)
328 {
329   if (m == &scm_nil) return &scm_nil;
330   if (m->type != PAIR) return builtin_eval (m, a);
331   scm *e = builtin_eval (car (m), a);
332   return cons (e, evlis_env (cdr (m), a));
333 }
334
335 scm *
336 apply_env (scm *fn, scm *x, scm *a)
337 {
338   if (fn->type != PAIR)
339     {
340       if (fn == &scm_car) return x->car->car;
341       if (fn == &scm_cdr) return x->car->cdr;
342       if (builtin_p (fn) == &scm_t)
343         return call (fn, x);
344       if (eq_p (fn, &symbol_call_with_values) == &scm_t)
345         return call (&scm_call_with_values_env, append2 (x, cons (a, &scm_nil)));
346       if (fn == &symbol_current_module) return a;
347     }
348   else if (fn->car == &scm_lambda) {
349     scm *p = pairlis (cadr (fn), x, a);
350     cache_invalidate_range (p, a->cdr);
351     scm *r = builtin_eval (cons (&symbol_begin, cddr (fn)), cons (cons (&scm_closure, p), p));
352     cache_invalidate_range (p, a->cdr);
353     return r;
354   }
355   else if (fn->car == &scm_closure) {
356     scm *args = caddr (fn);
357     scm *body = cdddr (fn);
358     a = cdadr (fn);
359     a = cdr (a);
360     scm *p = pairlis (args, x, a);
361     cache_invalidate_range (p, a->cdr);
362     scm *r = builtin_eval (cons (&symbol_begin, body), cons (cons (&scm_closure, p), p));
363     cache_invalidate_range (p, a->cdr);
364     return r;
365   }
366 #if BOOT
367   else if (fn->car == &scm_label)
368     return apply_env (caddr (fn), x, cons (cons (cadr (fn), caddr (fn)), a));
369 #endif
370   scm *efn = builtin_eval (fn, a);
371   if (efn == &scm_f || efn == &scm_t) assert (!"apply bool");
372   if (efn->type == NUMBER) assert (!"apply number");
373   if (efn->type == STRING) assert (!"apply string");
374   return apply_env (efn, x, a);
375 }
376
377 scm *
378 builtin_eval (scm *e, scm *a)
379 {
380   if (builtin_p (e) == &scm_t) return e;
381   if (e->type == SCM) return e;
382
383   e = expand_macro_env (e, a);
384
385   if (e->type == SYMBOL) {
386     scm *y = assq_ref_cache (e, a);
387     if (y == &scm_undefined) {
388       fprintf (stderr, "eval: unbound variable: %s\n", e->name);
389       assert (!"unbound variable");
390     }
391     return y;
392   }
393   else if (e->type != PAIR)
394     return e;
395   else if (e->car->type != PAIR)
396     {
397       if (e->car == &symbol_quote)
398         return cadr (e);
399       if (e->car == &symbol_syntax)
400         return e;
401       if (e->car == &symbol_begin)
402         return begin (e, a);
403       if (e->car == &scm_lambda)
404         return make_closure (cadr (e), cddr (e), assq (&scm_closure, a));
405       if (e->car == &scm_closure)
406         return e;
407       if (e->car == &symbol_if)
408         return builtin_if (cdr (e), a);
409 #if !BOOT
410       if (e->car == &symbol_define)
411         return define (e, a);
412       if (e->car == &symbol_define_macro)
413         return define (e, a);
414 #else
415       if (e->car == &symbol_define) {
416         fprintf (stderr, "C DEFINE: %s\n", e->cdr->car->type == SYMBOL
417                  ? e->cdr->car->name
418                  : e->cdr->car->car->name);
419       }
420       assert (e->car != &symbol_define);
421       assert (e->car != &symbol_define_macro);
422 #endif
423       if (e->car == &symbol_set_x)
424         return set_env_x (cadr (e), builtin_eval (caddr (e), a), a);
425 #if QUASIQUOTE
426       if (e->car == &symbol_unquote)
427         return builtin_eval (cadr (e), a);
428       if (e->car == &symbol_quasiquote)
429         return eval_quasiquote (cadr (e), add_unquoters (a));
430       if (e->car == &symbol_unsyntax)
431         return builtin_eval (cadr (e), a);
432       if (e->car == &symbol_quasisyntax)
433         return eval_quasisyntax (cadr (e), add_unsyntaxers (a));
434 #endif //QUASIQUOTE
435     }
436   return apply_env (e->car, evlis_env (e->cdr, a), a);
437 }
438
439 scm *
440 expand_macro_env (scm *e, scm *a)
441 {
442   scm *macro;
443   if (e->type == PAIR
444       && (macro = lookup_macro (e->car, a)) != &scm_f)
445     return expand_macro_env (apply_env (macro, e->cdr, a), a);
446   return e;
447 }
448
449 scm *
450 begin (scm *e, scm *a)
451 {
452   scm *r = &scm_unspecified;
453   while (e != &scm_nil) {
454     r = builtin_eval (e->car, a);
455     e = e->cdr;
456   }
457   return r;
458 }
459
460 scm *
461 builtin_if (scm *e, scm *a)
462 {
463   if (builtin_eval (car (e), a) != &scm_f)
464     return builtin_eval (cadr (e), a);
465   if (cddr (e) != &scm_nil)
466     return builtin_eval (caddr (e), a);
467   return &scm_unspecified;
468 }
469
470 //Helpers
471
472 scm *
473 display (scm *x) ///((args . n))
474 {
475   scm *e = car (x);
476   scm *p = cdr (x);
477   int fd = 1;
478   if (p->type == PAIR && p->car->type == NUMBER) fd = p->car->value;
479   FILE *f = fd == 1 ? stdout : stderr;
480   return display_helper (f, e, false, "", false);
481 }
482
483 scm *
484 display_ (FILE* f, scm *x)
485 {
486   return display_helper (f, x, false, "", false);
487 }
488
489 scm *
490 call (scm *fn, scm *x)
491 {
492   if (fn->type == FUNCTION0)
493     return fn->function0 ();
494   if (x->car->type == VALUES)
495     x = cons (x->car->cdr->car, &scm_nil);
496   if (fn->type == FUNCTION1)
497     return fn->function1 (car (x));
498   if (fn->type == FUNCTION2)
499     return fn->function2 (car (x), cadr (x));
500   if (fn->type == FUNCTION3)
501     return fn->function3 (car (x), cadr (x), caddr (x));
502   if (fn->type == FUNCTIONn)
503     return fn->functionn (x);
504   return &scm_unspecified;
505 }
506
507 scm *
508 append2 (scm *x, scm *y)
509 {
510   if (x == &scm_nil) return y;
511   assert (x->type == PAIR);
512   return cons (car (x), append2 (cdr (x), y));
513 }
514
515 scm *
516 append (scm *x) ///((args . n))
517  {
518   if (x == &scm_nil) return &scm_nil;
519   return append2 (car (x), append (cdr (x)));
520  }
521
522 scm *
523 make_char (int x)
524 {
525   scm *p = (scm*)malloc (sizeof (scm));
526   p->type = CHAR;
527   p->value = x;
528   return p;
529 }
530
531 scm *
532 make_macro (scm *name, scm *x)
533 {
534   scm *p = (scm*)malloc (sizeof (scm));
535   p->type = MACRO;
536   p->macro = x;
537   p->name = name->name;
538   return p;
539 }
540
541 scm *
542 make_number (int x)
543 {
544   scm *p = (scm*)malloc (sizeof (scm));
545   p->type = NUMBER;
546   p->value = x;
547   return p;
548 }
549
550 scm *
551 make_string (char const *s)
552 {
553   scm *p = (scm*)malloc (sizeof (scm));
554   p->type = STRING;
555   p->name = strdup (s);
556   return p;
557 }
558
559 scm *symbols = 0;
560
561 scm *
562 internal_lookup_symbol (char const *s)
563 {
564   scm *x = symbols;
565   while (x && strcmp (s, x->car->name)) x = x->cdr;
566   if (x) x = x->car;
567   return x;
568 }
569
570 scm *
571 internal_make_symbol (char const *s)
572 {
573   scm *x = (scm*)malloc (sizeof (scm));
574   x->type = SYMBOL;
575   x->name = strdup (s);
576   x->value = 0;
577   symbols = cons (x, symbols);
578   return x;
579 }
580
581 scm *
582 make_symbol (char const *s)
583 {
584   scm *x = internal_lookup_symbol (s);
585   return x ? x : internal_make_symbol (s);
586 }
587
588 scm *
589 make_vector (scm *n)
590 {
591   scm *p = (scm*)malloc (sizeof (scm));
592   p->type = VECTOR;
593   p->length = n->value;
594   p->vector = (scm**)malloc (n->value * sizeof (scm*));
595   for (int i=0; i<n->value; i++) p->vector[i] = &scm_unspecified;
596   return p;
597 }
598
599 scm *
600 string (scm *x) ///((args . n))
601 {
602   char buf[STRING_MAX] = "";
603   char *p = buf;
604   while (x != &scm_nil)
605     {
606       scm *s = car (x);
607       assert (s->type == CHAR);
608       *p++ = s->value;
609       x = cdr (x);
610     }
611   return make_string (buf);
612 }
613
614 scm *
615 string_append (scm *x) ///((args . n))
616 {
617   char buf[STRING_MAX] = "";
618
619   while (x != &scm_nil)
620     {
621       scm *s = car (x);
622       assert (s->type == STRING);
623       strcat (buf, s->name);
624       x = cdr (x);
625     }
626   return make_string (buf);
627 }
628
629 scm *
630 list_to_string (scm *x)
631 {
632   char buf[STRING_MAX] = "";
633   char *p = buf;
634   while (x != &scm_nil)
635     {
636       scm *s = car (x);
637       assert (s->type == CHAR);
638       *p++ = s->value;
639       x = cdr (x);
640     }
641   *p = 0;
642   return make_string (buf);
643 }
644
645 scm *
646 string_length (scm *x)
647 {
648   assert (x->type == STRING);
649   return make_number (strlen (x->name));
650 }
651
652 scm *
653 string_ref (scm *x, scm *k)
654 {
655   assert (x->type == STRING);
656   assert (k->type == NUMBER);
657   return make_char (x->name[k->value]);
658 }
659
660 scm *
661 substring (scm *x) ///((args . n))
662 {
663   assert (x->type == PAIR);
664   assert (x->car->type == STRING);
665   char const *s = x->car->name;
666   assert (x->cdr->car->type == NUMBER);
667   int start = x->cdr->car->value;
668   int end = strlen (s);
669   if (x->cdr->cdr->type == PAIR) {
670     assert (x->cdr->cdr->car->type == NUMBER);
671     assert (x->cdr->cdr->car->value <= end);
672     end = x->cdr->cdr->car->value;
673   }
674   char buf[STRING_MAX];
675   strncpy (buf, s+start, end - start);
676   buf[end-start] = 0;
677   return make_string (buf);
678 }
679
680 scm *
681 length (scm *x)
682 {
683   int n = 0;
684   while (x != &scm_nil)
685     {
686       n++;
687       x = cdr (x);
688     }
689   return make_number (n);
690 }
691
692 scm *
693 last_pair (scm *x)
694 {
695   //if (x != &scm_nil && cdr (x) != &scm_nil)
696   //return last_pair (cdr (x));
697   while (x != &scm_nil && cdr (x) != &scm_nil)
698     x = cdr (x);
699   return x;
700 }
701
702 scm *
703 builtin_list (scm *x) ///((args . n))
704 {
705   return x;
706 }
707
708 scm *
709 values (scm *x) ///((args . n))
710 {
711   scm *v = cons (0, x);
712   v->type = VALUES;
713   return v;
714 }
715
716 scm *
717 call_with_values_env (scm *producer, scm *consumer, scm *a)
718 {
719   scm *v = apply_env (producer, &scm_nil, a);
720   if (v->type == VALUES)
721     v = v->cdr;
722   return apply_env (consumer, v, a);
723 }
724
725 scm *
726 vector_length (scm *x)
727 {
728   assert (x->type == VECTOR);
729   return make_number (x->length);
730 }
731
732 scm *
733 vector_ref (scm *x, scm *i)
734 {
735   assert (x->type == VECTOR);
736   assert (i->value < x->length);
737   return x->vector[i->value];
738 }
739
740 scm *
741 vector_set_x (scm *x, scm *i, scm *e)
742 {
743   assert (x->type == VECTOR);
744   assert (i->value < x->length);
745   x->vector[i->value] = e;
746   return &scm_unspecified;
747 }
748
749 scm *
750 lookup (char const *s, scm *a)
751 {
752   if (isdigit (*s) || (*s == '-' && isdigit (*(s+1))))
753     return make_number (atoi (s));
754
755   scm *x;
756   x = internal_lookup_symbol (s);
757   if (x) return x;
758
759   if (*s == '\'') return &symbol_quote;
760   if (*s == '`') return &symbol_quasiquote;
761   if (*s == ',' && *(s+1) == '@') return &symbol_unquote_splicing;
762   if (*s == ',') return &symbol_unquote;
763
764   if (*s == '#' && *(s+1) == '\'') return &symbol_syntax;
765   if (*s == '#' && *(s+1) == '`') return &symbol_quasisyntax;
766   if (*s == '#' && *(s+1) == ',' && *(s+2) == '@') return &symbol_unsyntax_splicing;
767   if (*s == '#' && *(s+1) == ',') return &symbol_unsyntax;
768
769   if (!strcmp (s, "EOF")) {
770     fprintf (stderr, "mes: got EOF\n");
771     return &scm_nil; // `EOF': eval program, which may read stdin
772   }
773
774   return internal_make_symbol (s);
775 }
776
777 scm *
778 lookup_char (int c, scm *a)
779 {
780   char buf[2];
781   buf[0] = c;
782   buf[1] = 0;
783   return lookup (buf, a);
784 }
785
786 char const *
787 list2str (scm *l)
788 {
789   static char buf[STRING_MAX];
790   char *p = buf;
791   while (l != &scm_nil) {
792     scm *c = car (l);
793     assert (c->type == NUMBER);
794     *p++ = c->value;
795     l = cdr (l);
796   }
797   *p = 0;
798   return buf;
799 }
800
801 scm *
802 list_to_vector (scm *x)
803 {
804   temp_number.value = length (x)->value;
805   scm *v = make_vector (&temp_number);
806   scm **p = v->vector;
807   while (x != &scm_nil)
808     {
809       *p++ = car (x);
810       x = cdr (x);
811     }
812   return v;
813 }
814
815 scm *
816 integer_to_char (scm *x)
817 {
818   assert (x->type == NUMBER);
819   return make_char (x->value);
820 }
821
822 scm *
823 char_to_integer (scm *x)
824 {
825   assert (x->type == CHAR);
826   return make_number (x->value);
827 }
828
829 scm *
830 number_to_string (scm *x)
831 {
832   assert (x->type == NUMBER);
833   char buf[STRING_MAX];
834   sprintf (buf,"%d", x->value);
835   return make_string (buf);
836 }
837
838 scm *
839 builtin_exit (scm *x)
840 {
841   assert (x->type == NUMBER);
842   exit (x->value);
843 }
844
845 scm *
846 string_to_symbol (scm *x)
847 {
848   assert (x->type == STRING);
849   return make_symbol (x->name);
850 }
851
852 scm *
853 symbol_to_string (scm *x)
854 {
855   assert (x->type == SYMBOL);
856   return make_string (x->name);
857 }
858
859 scm *
860 vector_to_list (scm *v)
861 {
862   scm *x = &scm_nil;
863   for (int i = 0; i < v->length; i++)
864     x = append2 (x, cons (v->vector[i], &scm_nil));
865   return x;
866 }
867
868 scm *
869 newline (scm *p) ///((args . n))
870 {
871   int fd = 1;
872   if (p->type == PAIR && p->car->type == NUMBER) fd = p->car->value;
873   FILE *f = fd == 1 ? stdout : stderr;
874   fputs ("\n", f);
875   return &scm_unspecified;
876 }
877
878 scm *
879 force_output (scm *p) ///((args . n))
880 {
881   int fd = 1;
882   if (p->type == PAIR && p->car->type == NUMBER) fd = p->car->value;
883   FILE *f = fd == 1 ? stdout : stderr;
884   fflush (f);
885 }
886
887 scm *
888 display_helper (FILE* f, scm *x, bool cont, char const *sep, bool quote)
889 {
890   scm *r;
891   fprintf (f, "%s", sep);
892   if (x->type == CHAR && x->value == char_nul.value) fprintf (f, "#\\%s", char_nul.name);
893   else if (x->type == CHAR && x->value == char_backspace.value) fprintf (f, "#\\%s", char_backspace.name);
894   else if (x->type == CHAR && x->value == char_tab.value) fprintf (f, "#\\%s", char_tab.name);
895   else if (x->type == CHAR && x->value == char_newline.value) fprintf (f, "#\\%s", char_newline.name);
896   else if (x->type == CHAR && x->value == char_vt.value) fprintf (f, "#\\%s", char_vt.name);
897   else if (x->type == CHAR && x->value == char_page.value) fprintf (f, "#\\%s", char_page.name);
898   else if (x->type == CHAR && x->value == char_return.value) fprintf (f, "#\\%s", char_return.name);
899   else if (x->type == CHAR && x->value == char_space.value) fprintf (f, "#\\%s", char_space.name);
900   else if (x->type == CHAR) fprintf (f, "#\\%c", x->value);
901   else if (x->type == MACRO) {
902     fprintf (f, "(*macro* ");
903     display_helper (f, x->macro, cont, sep, quote);
904     fprintf (f, ")");
905   }
906   else if (x->type == NUMBER) fprintf (f, "%d", x->value);
907   else if (x->type == PAIR) {
908     if (car (x) == &scm_circular) {
909       fprintf (f, "(*circ* . #-1#)");
910       return &scm_unspecified;
911     }
912     if (car (x) == &scm_closure) {
913       fprintf (f, "(*closure* . #-1#)");
914       return &scm_unspecified;
915     }
916     if (car (x) == &scm_quote) {
917       fprintf (f, "'");
918       return display_helper (f, car (cdr (x)), cont, "", true);
919     }
920     if (!cont) fprintf (f, "(");
921     display_ (f, car (x));
922     if (cdr (x)->type == PAIR)
923       display_helper (f, cdr (x), true, " ", false);
924     else if (cdr (x) != &scm_nil) {
925       fprintf (f, " . ");
926       display_ (f, cdr (x));
927     }
928     if (!cont) fprintf (f, ")");
929   }
930   else if (x->type == VECTOR) {
931     fprintf (f, "#(", x->length);
932     for (int i = 0; i < x->length; i++) {
933       if (x->vector[i]->type == VECTOR)
934         fprintf (f, "%s#(...)", i ? " " : "");
935       else
936         display_helper (f, x->vector[i], false, i ? " " : "", false);
937     }
938     fprintf (f, ")");
939   }
940   else if (builtin_p (x) == &scm_t) fprintf (f, "#<procedure %s>", x->name);
941   else if (pair_p (x) == &scm_f) fprintf (f, "%s", x->name);
942
943   return &scm_unspecified;
944 }
945
946 // READ
947
948 int
949 ungetchar (int c)
950 {
951   return ungetc (c, stdin);
952 }
953
954 int
955 peekchar ()
956 {
957   int c = getchar ();
958   ungetchar (c);
959   return c;
960 }
961
962 scm *
963 peek_char ()
964 {
965   return make_char (peekchar ());
966 }
967
968 scm *
969 read_char ()
970 {
971   return make_char (getchar ());
972 }
973
974 scm *
975 write_char (scm *x) ///((args . n))
976 {
977   scm *c = car (x);
978   scm *p = cdr (x);
979   int fd = 1;
980   if (p->type == PAIR && p->car->type == NUMBER) fd = p->car->value;
981   FILE *f = fd == 1 ? stdout : stderr;
982   assert (c->type == NUMBER || c->type == CHAR);
983   fputc (c->value, f);
984   return c;
985 }
986
987 scm *
988 unget_char (scm *c)
989 {
990   assert (c->type == NUMBER || c->type == CHAR);
991   ungetchar (c->value);
992   return c;
993 }
994
995 int
996 readcomment (int c)
997 {
998   if (c == '\n') return c;
999   return readcomment (getchar ());
1000 }
1001
1002 int
1003 readblock (int c)
1004 {
1005   if (c == '!' && peekchar () == '#') return getchar ();
1006   return readblock (getchar ());
1007 }
1008
1009 scm *
1010 readword (int c, char *w, scm *a)
1011 {
1012   if (c == EOF && !w) return &scm_nil;
1013   if (c == '\n' && !w) return readword (getchar (), w, a);
1014   if (c == '\n' && *w == '.' && w[1] == 0) return &scm_dot;
1015   if (c == EOF || c == '\n') return lookup (w, a);
1016   if (c == ' ') return readword ('\n', w, a);
1017   if (c == '"' && !w) return readstring ();
1018   if (c == '"') {ungetchar (c); return lookup (w, a);}
1019   if (c == '(' && !w) return readlist (a);
1020   if (c == '(') {ungetchar (c); return lookup (w, a);}
1021   if (c == ')' && !w) {ungetchar (c); return &scm_nil;}
1022   if (c == ')') {ungetchar (c); return lookup (w, a);}
1023   if (c == ',' && peekchar () == '@') {getchar (); return cons (lookup (",@", a),
1024                                                                    cons (readword (getchar (), w, a),
1025                                                                          &scm_nil));}
1026   if ((c == '\''
1027        || c == '`'
1028        || c == ',')
1029       && !w) {return cons (lookup_char (c, a),
1030                                      cons (readword (getchar (), w, a),
1031                                            &scm_nil));}
1032   if (c == '#' && peekchar () == ',' && !w) {
1033     getchar ();
1034     if (peekchar () == '@'){getchar (); return cons (lookup ("#,@", a),
1035                                                      cons (readword (getchar (), w, a),
1036                                                            &scm_nil));}
1037     return cons (lookup ("#,", a), cons (readword (getchar (), w, a), &scm_nil));
1038   }
1039   if (c == '#'
1040      && (peekchar () == '\''
1041          || peekchar () == '`')
1042      && !w) {char buf[3] = "#"; buf[1] = getchar (); return cons (lookup (buf, a),
1043                           cons (readword (getchar (), w, a),
1044                                 &scm_nil));}
1045   if (c == ';') {readcomment (c); return readword ('\n', w, a);}
1046   if (c == '#' && peekchar () == 'x') {getchar (); return read_hex ();}
1047   if (c == '#' && peekchar () == '\\') {getchar (); return read_character ();}
1048   if (c == '#' && !w && peekchar () == '(') {getchar (); return list_to_vector (readlist (a));}
1049   if (c == '#' && peekchar () == '(') {ungetchar (c); return lookup (w, a);}
1050   if (c == '#' && peekchar () == '!') {getchar (); readblock (getchar ()); return readword (getchar (), w, a);}
1051   char buf[STRING_MAX] = {0};
1052   char ch = c;
1053   char *p = w ? w + strlen (w) : buf;
1054   *p = ch;
1055   *(p+1) = 0;
1056   return readword (getchar (), w ? w : buf, a);
1057 }
1058
1059 scm *
1060 read_hex ()
1061 {
1062   int n = 0;
1063   int c = peekchar ();
1064   while ((c >= '0' && c <= '9')
1065          || (c >= 'A' && c <= 'F')
1066          || (c >= 'a' && c <= 'f')) {
1067     n <<= 4;
1068     if (c >= 'a') n += c - 'a' + 10;
1069     else if (c >= 'A') n += c - 'A' + 10;
1070     else n+= c - '0';
1071     getchar ();
1072     c = peekchar ();
1073   }
1074   return make_number (n);
1075 }
1076
1077 scm *
1078 read_character ()
1079 {
1080   int c = getchar ();
1081   if (c >= '0' && c <= '7'
1082       && peekchar () >= '0' && peekchar () <= '7') {
1083     c = c - '0';
1084     while (peekchar () >= '0' && peekchar () <= '7') {
1085       c <<= 3;
1086       c += getchar () - '0';
1087     }
1088   }
1089   else if (c >= 'a' && c <= 'z'
1090       && peekchar () >= 'a' && peekchar () <= 'z') {
1091     char buf[STRING_MAX];
1092     char *p = buf;
1093     *p++ = c;
1094     while (peekchar () >= 'a' && peekchar () <= 'z') {
1095       *p++ = getchar ();
1096     }
1097     *p = 0;
1098     if (!strcmp (buf, char_nul.name)) c = char_nul.value;
1099     else if (!strcmp (buf, char_backspace.name)) c = char_backspace.value;
1100     else if (!strcmp (buf, char_tab.name)) c = char_tab.value;
1101     else if (!strcmp (buf, char_newline.name)) c = char_newline.value;
1102     else if (!strcmp (buf, char_vt.name)) c = char_vt.value;
1103     else if (!strcmp (buf, char_page.name)) c = char_page.value;
1104     else if (!strcmp (buf, char_return.name)) c = char_return.value;
1105     else if (!strcmp (buf, char_space.name)) c = char_space.value;
1106     else {
1107       fprintf (stderr, "char not supported: %s\n", buf);
1108       assert (!"char not supported");
1109     }
1110   }
1111   return make_char (c);
1112 }
1113
1114 scm *
1115 readstring ()
1116 {
1117   char buf[STRING_MAX];
1118   char *p = buf;
1119   int c = getchar ();
1120   while (true) {
1121     if (c == '"') break;
1122     if (c == '\\' && peekchar () == '"') *p++ = getchar ();
1123     else if (c == '\\' && peekchar () == 'n') {getchar (); *p++ = '\n';}
1124     else if (c == EOF) assert (!"EOF in string");
1125     else *p++ = c;
1126     c = getchar ();
1127   }
1128   *p = 0;
1129   return make_string (buf);
1130 }
1131
1132 int
1133 eat_whitespace (int c)
1134 {
1135   while (c == ' ' || c == '\t' || c == '\n') c = getchar ();
1136   if (c == ';') return eat_whitespace (readcomment (c));
1137   if (c == '#' && peekchar () == '!') {getchar (); readblock (getchar ()); return eat_whitespace (getchar ());}
1138   return c;
1139 }
1140
1141 scm *
1142 readlist (scm *a)
1143 {
1144   int c = getchar ();
1145   c = eat_whitespace (c);
1146   if (c == ')') return &scm_nil;
1147   scm *w = readword (c, 0, a);
1148   if (w == &scm_dot)
1149     return car (readlist (a));
1150   return cons (w, readlist (a));
1151 }
1152
1153 scm *
1154 read_env (scm *a)
1155 {
1156   return readword (getchar (), 0, a);
1157 }
1158
1159 scm *
1160 greater_p (scm *x) ///((name . ">") (args . n))
1161 {
1162   int n = INT_MAX;
1163   while (x != &scm_nil)
1164     {
1165       assert (x->car->type == NUMBER);
1166       if (x->car->value >= n) return &scm_f;
1167       n = x->car->value;
1168       x = cdr (x);
1169     }
1170   return &scm_t;
1171 }
1172
1173 scm *
1174 less_p (scm *x) ///((name . "<") (args . n))
1175 {
1176   int n = INT_MIN;
1177   while (x != &scm_nil)
1178     {
1179       assert (x->car->type == NUMBER);
1180       if (x->car->value <= n) return &scm_f;
1181       n = x->car->value;
1182       x = cdr (x);
1183     }
1184   return &scm_t;
1185 }
1186
1187 scm *
1188 is_p (scm *x) ///((name . "=") (args . n))
1189 {
1190   if (x == &scm_nil) return &scm_t;
1191   assert (x->car->type == NUMBER);
1192   int n = x->car->value;
1193   x = cdr (x);
1194   while (x != &scm_nil)
1195     {
1196       if (x->car->value != n) return &scm_f;
1197       x = cdr (x);
1198     }
1199   return &scm_t;
1200 }
1201
1202 scm *
1203 minus (scm *x) ///((name . "-") (args . n))
1204 {
1205   scm *a = car (x);
1206   assert (a->type == NUMBER);
1207   int n = a->value;
1208   x = cdr (x);
1209   if (x == &scm_nil)
1210     n = -n;
1211   while (x != &scm_nil)
1212     {
1213       assert (x->car->type == NUMBER);
1214       n -= x->car->value;
1215       x = cdr (x);
1216     }
1217   return make_number (n);
1218 }
1219
1220 scm *
1221 plus (scm *x) ///((name . "+") (args . n))
1222 {
1223   int n = 0;
1224   while (x != &scm_nil)
1225     {
1226       assert (x->car->type == NUMBER);
1227       n += x->car->value;
1228       x = cdr (x);
1229     }
1230   return make_number (n);
1231 }
1232
1233 scm *
1234 divide (scm *x) ///((name . "/") (args . n))
1235 {
1236   int n = 1;
1237   if (x != &scm_nil) {
1238     assert (x->car->type == NUMBER);
1239     n = x->car->value;
1240     x = cdr (x);
1241   }
1242   while (x != &scm_nil)
1243     {
1244       assert (x->car->type == NUMBER);
1245       n /= x->car->value;
1246       x = cdr (x);
1247     }
1248   return make_number (n);
1249 }
1250
1251 scm *
1252 modulo (scm *a, scm *b)
1253 {
1254   assert (a->type == NUMBER);
1255   assert (b->type == NUMBER);
1256   return make_number (a->value % b->value);
1257 }
1258
1259 scm *
1260 multiply (scm *x) ///((name . "*") (args . n))
1261 {
1262   int n = 1;
1263   while (x != &scm_nil)
1264     {
1265       assert (x->car->type == NUMBER);
1266       n *= x->car->value;
1267       x = cdr (x);
1268     }
1269   return make_number (n);
1270 }
1271
1272 scm *
1273 logior (scm *x) ///((args . n))
1274 {
1275   int n = 0;
1276   while (x != &scm_nil)
1277     {
1278       assert (x->car->type == NUMBER);
1279       n |= x->car->value;
1280       x = cdr (x);
1281     }
1282   return make_number (n);
1283 }
1284
1285 scm *
1286 add_environment (scm *a, char const *name, scm *x)
1287 {
1288   return cons (cons (make_symbol (name), x), a);
1289 }
1290
1291 scm *
1292 mes_environment () ///((internal))
1293 {
1294   scm *a = &scm_nil;
1295
1296   #include "mes.symbols.i"
1297
1298 #if BOOT
1299   symbols = cons (&scm_label, symbols);
1300   a = cons (cons (&scm_label, &scm_t), a);
1301 #endif
1302
1303   a = cons (cons (&scm_f, &scm_f), a);
1304   a = cons (cons (&scm_nil, &scm_nil), a);
1305   a = cons (cons (&scm_t, &scm_t), a);
1306   a = cons (cons (&scm_unspecified, &scm_unspecified), a);
1307   a = cons (cons (&symbol_begin, &symbol_begin), a);
1308   a = cons (cons (&symbol_quote, &scm_quote), a);
1309   a = cons (cons (&symbol_syntax, &scm_syntax), a);
1310
1311 #include "mes.environment.i"
1312 #include "define.environment.i"
1313 #include "type.environment.i"
1314
1315   a = cons (cons (&scm_closure, a), a);
1316   return a;
1317 }
1318
1319 scm *
1320 make_lambda (scm *args, scm *body)
1321 {
1322   return cons (&scm_lambda, cons (args, body));
1323 }
1324
1325 scm *
1326 make_closure (scm *args, scm *body, scm *a)
1327 {
1328   return cons (&scm_closure, cons (cons (&scm_circular, a), cons (args, body)));
1329 }
1330
1331 scm *
1332 lookup_macro (scm *x, scm *a)
1333 {
1334   if (x->type != SYMBOL) return &scm_f;
1335   scm *m = assq_ref_cache (x, a);
1336   if (macro_p (m) == &scm_t) return m->macro;
1337   return &scm_f;
1338 }
1339
1340 scm *
1341 read_file (scm *e, scm *a)
1342 {
1343   if (e == &scm_nil) return e;
1344 #if DEBUG
1345   scm *x = cons (e, read_file (read_env (a), a));
1346   display_ (stderr, x);
1347 #else
1348   return cons (e, read_file (read_env (a), a));
1349 #endif
1350 }
1351
1352 int
1353 main (int argc, char *argv[])
1354 {
1355   if (argc > 1 && !strcmp (argv[1], "--help")) return puts ("Usage: mes < FILE\n");
1356   if (argc > 1 && !strcmp (argv[1], "--version")) return puts ("Mes 0.0\n");
1357   scm *a = mes_environment ();
1358   display_ (stderr, builtin_eval (cons (&symbol_begin, read_file (read_env (a), a)), a));
1359   fputs ("", stderr);
1360   return 0;
1361 }